เมื่อสมองส่งผลโดยตรงต่อการพนัน : เสี่ยงโชคต่อไป หรือ เสียเงินไปโดยไม่ได้อะไรเลย
คนส่วนใหญ่รู้กันดีว่าสมองมีการทำงานที่สลับซับซ้อนของเส้นประสาทและรอยหยักที่เดินทางเชื่อมต่อถึงกันเพื่อให้เกิดความคิด แต่หลายคนไม่ได้ตระหนักว่ามันสมองของเรานั้นมีส่วนที่มีผลต่อการตัดสินใจเดิมพันพนันของเราโดยตรง จากหนังสือที่มียอดขายสูงไปทั่วโลกของผู้ชนะรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ได้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับเรื่องนี้ บทความนี้ตัดเอาบางส่วนจากหนังสือมาให้ผู้อ่านได้ศึกษา หวังว่าจะมีช่วยให้นักพนันมีโอกาสชนะมากขึ้นหรืออย่างน้อยก็ลดการแพ้พนันลง
หนังสือเล่มนี้ให้น้ำหนักไปที่งานวิจัยที่มีชื่อเสียงระดับโลกของ แดเนียล คาท์นีมาน นักจิตวิทยาผู้ได้รับรางวัลโนเบลเมื่อปี ค.ศ.2002 ในสาขาวิทยาศาสตร์เศรษฐศาสตร์ ซึ่งวานวิจัยนีค่อนข้างชี้แนะแนวทางที่ชัดเจนสู่การเดิมพัน จากหนังสือขายดีของนิวยอร์กไทม์ชื่อ “Thinking, Fast and Slow” (ความคิด, เร็วและช้า) คาท์นีมานให้ข้อมูลได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการทำตามแบบแผนที่มีผลต่อการตัดสินใจเดิมพันพนันของมนุษย์ได้เป็นอย่างนี้ เขาได้พูดถึงระบบการคิด 2 แบบ คือ 1.ความเร็ว, การสังหรณ์ใจ และพื้นฐานทางอารมณ์ 2.การวิเคราะห์ที่มากขึ้น, การใช้เวลา และตรรกะ ซึ่งผู้เขียนบอกว่าระบบการคิดนี้คล้ายกันกับเวลาที่คนเราตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตทางการเงิน การคิดประเมินผลเมื่อได้รับเงินประกันหรือได้เงินจากตลาดหลักทรัพย์นั้นเอง ถ้าจะอธิบายใหชัดเจนมากยิ่งขึ้นลองจินตนาการว่าเมื่อเราไปที่คาสิโนทั้งสถานที่จริงและออนไลน์ เรามีการตัดสินใจมากมายแค่ไหนต่อการใช้เงินที่มี, เกมส์ที่จะเดิมพัน, สถานที่ที่จะไปพนัน, และเมื่อไหร่ที่เราจะจ่ายเงินออกไป เพื่อผลลัพธ์ที่ว่าเราจะแพ้หรือชนะพนัน
คาท์นีมานได้ให้ข้อมูลที่ช่วยชี้นำของนักพนันและเคล็ดลับที่มีผลต่อความคิดเพื่อให้เรามีการตัดสินใจทางการเงินที่ฉลาดมากกว่าที่เราเป็นอยู่ เขาบอกว่าพื้นฐานทางความคิดที่เปี่ยมล้นด้วยความปรารถนาจะมาก่อนความโชคดี ซึ่งเหตุการณ์นี้เป็นการเชื่อมโยงที่ไม่ถูกต้องของสมอง ยกตัวอย่างเช่น “ฉันไปเล่นพนันที่คาสิโน ก. เมื่อฉันชนะพนัน ฉันควรจะไปใช้ต่อที่ไหนดี” และความทรงจำของเหตุการณ์ทางอารมณ์ ยกตัวอย่างเช่น คุณอาจจะเจอแฟนเก่าตอนไปหาอะไรดื่มที่บาร์ของคาสิโน ก. คาท์นีมานบอกว่า ความคิดที่ผิดพลาดเหล่านี้บ่อยครั้งไม่สามารถนำคุณไปสู่การตัดสินใจเพื่อผลประโยชน์ทางการเงินที่ถูกต้อง คุณควรจะใช้ความมั่นใจมาประยุกต์ในการเสี่ยงเดิมพันเพื่อผลประโยชน์ที่ตามมา เพราะสมองส่วนการพนันของเรานั้นสามารถทำให้คนธรรมดาอย่างเรากลายเป็นราชา หรือว่าบ้างครั้งกลายเป็นคนโง่ก็ไดเช่นกัน
ลองมาวิเคราะห์กันว่าถ้าคุณถูกเสนอด้วยตัวเลือกสองข้อ ดังนี้
- มีโอกาส 100% ที่จะชนะพนันได้เงิน 800,000 ดอลลาร์
หรือ
- มีโอกาส 80% ที่จะชนะพนันได้เงิน 1,000,000 ดอลลาร์ ในขณะที่มีโอกาส 20% ที่จะไม่ได้อะไรเลย
เราเกือบทุกคนรู้ว่าต้องเลือกข้อที่มั่นใจได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ใช่ไหม ?
แต่ตอนนี้เรามาดูความเป็นไปได้และเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น ดังนี้
- มีโอกาส 100% ที่จะสูญเสียเงิน 800,000 ดอลลาร์
หรือ
- มีโอกาส 80% ที่จะสูญเสียเงิน 1,000,000 ดอลลาร์ และมีโอกาส 20% ที่จะไม่สูญเสียอะไรเลย
ถึงตอนนี้เราแทบทุกคนคงใช้เวลาสั้นขึ้นสำหรับตัวเลือกด้านบน การตัดสินใจนี้ขึ้นกับความตระหนักต่อความเชื่อมั่นที่น่ากลัวที่จะสูญเสียโชคลาภไป ซึ่งมันเกี่ยวข้องกับองค์ความรู้เกี่ยวกับความหมายของคำ เป็นไปได้ว่าสถานการณ์จำลองที่แตกต่างกันอย่างชัดเจนระหว่าง “เสี่ยงอย่างไม่สมัครใจ” และ “สูญเสียอย่างไม่สมัครใจ” ซึ่งโดยธรรมชาติของมนุษย์แล้ว คนส่วนใหญ่ไม่ยอมเสี่ยงเพื่อความรวยมหาศาล แต่เลือกที่จะเสี่ยงเพื่อไม่ให้มีบั้นปลายชีวิตอยู่กับความจนแค่นั้นเอง
ทฤษฏีของคาท์นีมานได้เน้นว่าบางส่วนของสมองเชื่อมต่อไปด้วยกันกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง อย่างเช่น เมื่อคุณไปที่คาสิโน ก. นั่งลงหน้าเครื่องสลอตที่จำเพาะเจาะจง คุณเดิมพันด้วนเงินบางส่วน และชนะการเดิมพัน มันสามารถเกิดขึ้นได้เพราะนี้เป็นกิจกรรมที่มีตัวควบคุมแค่คุณคนเดียว ซึ่งความน่าจะเป็นของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำๆ มีโอกาสเป็นไปได้สูงถึง 80% แต่ทว่าที่จริงแล้วความเป็นไปได้แบบอย่างที่คุณคาดการณ์ไว้ ผลที่เกิดขึ้นจะมีอะไรบางอย่างคล้ายกับที่คิดเพียงแค่ 66% เท่านั้น ยังไงเราแทบทุกคนก็ทำการตัดสินใจโดยมีพื้นฐานจากจินตนาการไม่ใช่ตรรกะทางคณิตศาสตร์สำหรับการพนัน
ในทางเดียวกันผู้เขียนได้กล่าวว่าความทรงจำของสมองส่งผลกระทบต่อเราที่แตกต่างโดยมีพื้นฐานมาจากปัจจัยภายนอก ยกตัวอย่างเช่น การแพ้จะมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นอย่างชัดเจนมากกว่าชนะในสายตาของเรา แต่นั้นก็เป็นแรงดึงดูดของมนุษย์ที่จะเสี่ยงในชีวิตจริง เพื่อต่อสู้กับชีวิตทางการเงิน, การดำรงชีวิตในแต่ละวัน มันดูเหมือนเป็นความสัมพันธ์ที่ชัดเจนระหว่างสองสิ่งนั้นคือ ความเสี่ยงและผลตอบแทน
คุณกล้าที่จะเสี่ยงในชีวิตจริงแต่ไม่กล้าที่จะเสี่ยงบนโต๊ะพนัน ? ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์กล่าวว่า ถ้ากล้าที่จะเสี่ยงกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งแต่ไม่ทำไมไม่กล้าที่จะเสี่ยงกับสิ่งอื่น ยกตัวอย่างคือ คุณอาจจะชอบเครื่องร่อนและรถแข่ง แต่ยังนำเงินมาที่โต๊ะโป๊กเกอร์และเงินก้อนแรกที่จ่ายไปกับการชนะเดิมเล็กน้อยที่เครื่องสลอต คุณอาจจะยังไม่มองเห็นภาพที่กว้างขึ้นเมื่อคุณทำการตัดสินใจเล่นเดิมพัน ตามตัวอย่าง ดังนี้
- ถ้าคุณเดิมพันชนะได้เงิน 50,000 ดอลลาร์ คุณจะสามารถปลดหนี้ทุนกู้ยืมทางการศึกษาได้
แต่…
- ถ้าคุณเสียเงิน 1,000 ดอลลาร์เพื่อพยายามที่จะชนะเดิมพันให้ได้เงิน 50,000 ดอลลาร์ คุณอาจจะไม่มีเงินจ่ายค่าเช่าบ้านเดือนนี้
กล่าวอีกในหนึ่งคือให้ยึดติดกับภาพรวมของความเสี่ยงกับผลตอบแทนในหัวสมองไว้ นั้นจะช่วยให้คุณตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้นเมื่อคุณกำลังเล่นการพนัน
กุญแจอีกอย่างสำหรับคนที่มีแนวโน้มสับสน คือพวกเขาเข้าใจว่าการตัดสินเกี่ยวกับความปลอดภัยทางการเงินและความมั่นคงทางการเงินนั้นทั้งหมดมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิต ตัวอย่างที่ดีที่สุดที่ยกมาคือ ในเวลาสิบปีที่ผ่านมา คุณมีรายได้ปกติจากการทำงาน เพื่อความปลอดภัยเมื่อเกษียณที่มาพร้อมกับภาวะถดถอย กองทุนหลังเกษียณที่มีอยู่จะสูญเสียมูลค่าไป 40% หรือมากกว่าของมูลค่าจริง และคนส่วนใหญ่เริ่มต้นเมื่อเริ่มทำงานสำหรับเงินหลังเกษียณ ในขณะที่บางคนเริ่มต้นเมื่อใกล้เกษียณนั้นไม่มีทางทำได้สำหรับกองทุนหลังเกษียณ ผู้คนเหล่านั้นทึกทักเอาเองว่าพวกเขาปลอดภัยแต่ไม่เลย พวกเขาตัดสินใจเพียงผู้เดียวจากสมมติฐานที่ผิดพลาด
อะไรคือการเดิมพันระยะยาว ? นักพนันมักจะถูกเหนี่ยวนำให้มีแรงกระตุ้นมากมาย เพื่อที่จะวิ่งตามความลุ่มหลงในความตื้นเต้น ไม่ว่าจะเป็นการเดิมพันแข่งม้า, ลูกเต๋าคแร็ฟซ หรือไพ่แบล็คแจ็ค ในที่สุดการเดินพันระยะยาวอาจนำผลที่ตามมาเป็นความโง่เขลา ดังนั้นเราจะคิดถึงเพียงแค่ปัจจุบันเท่านั้นอย่างชัดเจน คนหลายคนพูดว่า “ฉันกังวลกับผลที่จะตามมา” ความคิดแบบนี้ทำให้อะไรๆยากขึ้น เมื่อเกิดความคิดแบบนี้ จงตระหนักว่า ความกังวลนั้นไม่ได้ส่งผลอันน่ารื่นรมย์อะไรเลยเมื่อคุณเดิมพัน คุณคิดถึงเหตุการณ์ระยะยาว หรือแค่อยู่กับช่วงเวลานั้น ? คำตอบของคุณมีผลต่อความสำเร็จในการเล่นพนันแน่นอน
ในฐานะที่เป็นนักพนันจะจัดการกับข้อมูลต่างๆที่เข้ามาได้อย่างไร ? สิ่งหนึ่งคือจำไว้ว่าชีวิตไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบและความเสี่ยงนั้นอยู่รอบตัว เราไม่สามารถทำนายสิ่งที่จะเกิดขึ้นจากการตัดสินใจของเราได้อย่างแม่นยำ ทั้งเรื่องการเงินและเรื่องอื่นๆ ถ้าวันนี้ผลกระทบที่เกิดขึ้นไปในทางลบ แต่อย่างน้อยสิ่งที่เราสามารถทำได้คือ พักใจให้ช้าลง, คิดทบทวน, ชั่งใจกับตัวเลือกต่างๆ และสร้างข้อมูลประกอบการตัดสินใจ อย่างน้อยถ้าคุณกำลังเล่นพนันอยู่ที่เวกัส กรุณารีบเล่นซะแล้วว่างเงินเดิมพันหรือจะกลับบ้านไป เพราะเราไม่ได้มีเวลาทั้งวันที่นั้น